trefwoord: contemplatie
Locatie: Hortus Haren, Kerklaan 34. Bezocht: frequent, o.a. 05-03 en 23-07-2017, 05-03 en 17-03-2019
[Bijgewerkt 25-10-2021] Een Gronings gezelschap was in 1986 op missiebezoek in Shanghai. Het verhaal gaat dat tijdens de maaltijd in het Long Hua tempelrestaurant toenmalig burgemeester Jos Staatsen zich liet ontvallen: ‘Zoiets zouden wij in Groningen ook moeten hebben’.
Zoiets hoef je Chinezen geen twee keer te zeggen. Na intensieve voorbereidingen startte in 1994 de bouw van een Chinese tuin met theehuis in de Hortus Haren (https://www.hortusharen.nl/). Op 12 april 1995 werd Het Verborgen Rijk van Ming, zoals de tuin officieel heet, door Koningin Beatrix geopend. Het is een van de weinige Chinese tuinen in Europa.
In deze tuin-in-een-tuin zijn de verschillen tussen een Chinese en Westerse tuin goed te zien. In Chinese en Japanse tuinen zijn de basisingrediënten rotsen en water. De tuin in Haren bevat veel zgn. Taihu-stenen, grillig gevormde, sterk verweerde kalkstenen uit het Tai-meer (*). Ze symboliseren heilige bergen, die een brug vormen tussen hemel en aarde. De mythische berg Penglai, waar de Acht Onsterfelijken wonen, wordt wel omschreven als een Chinees paradijs. De tuin In Haren werd ontworpen door Le Wei Zhong, stadstuinarchitect van Shanghai, in de stijl van de beroemde tuinen uit de Ming-dynastie.
[* Toevoeging 21-10-2021: Zulke opvallend gevormde kalkstenen heten met een meer algemene Chinese benaming “gongshi”. De meeste zijn afkomstig van drie vindplaatsen: het Taihu-meer in de provincie Jiangsu, Linbi in de provincie Anhui en Yingde in de provincie Guangdong (link). Het zijn zeer gewilde verzamelobjecten. Volgens de Parkgids, editie 1995 was – op dat moment – Het Verborgen Rijk van Ming de enige Chinese tuin buiten China waar Taihu-stenen waren toegepast.]
De Chinese filosofie is een synthese van drie stromingen (taoïsme, confucianisme, boeddhisme). Zo is de tuin een voorbeeld van een ‘geleerdentuin’, die aanhaakt bij een tuinbeschrijving in de 18e-eeuwse roman De Droom in de Rode Kamer. Chinese landschapsschilderingen geven een ander aanknopingspunt: de tuin is te beschouwen als een microkosmos, een ‘levend’ 3D-schilderij van de werkelijke natuur. Sinoloog Kees Kuiken beschrijft hoe de Chinese tuin ook gelezen kan worden als een taoïstisch beeld van het menselijk lichaam. Een innerlijk landschap waarin de polen yin en yang en vijf elementen (hout, vuur, aarde, lucht, water) centraal staan.
De Chinese tuin is geheel ommuurd, maar ook nog eens verdeeld in kleinere compartimenten. Die zijn gevuld met een complex maar toch harmonieus arrangement van paviljoens, kronkelende paden, vijvers, beekjes en beplanting. Vensters en poorten geven doorkijkjes naar een ‘geleend landschap’, buiten de muren. Een totaaloverzicht is er niet. Op de foto van de Drie Vrienden van de Wintertuin is ook een deel van een zgn. Maanpoort te zien. De draak bovenop de muur heeft geen kwaad in de zin. Hij is een mythisch dier dat kracht en voorspoed brengt. Een keizerlijk symbool.
Een Russische onderzoeker, Vladimir Maliavin, legt uit dat al die structuren bedoeld zijn om gelaagdheid en diepte te creëren. Ze wekken de illusie dat de tuin deel uitmaakt van een groter, denkbeeldig landschap. Wie door de tuin wandelt en zich openstelt voor die imaginaire wereld, kan uiteindelijk ook meer inzicht in zichzelf verwerven. Maliavin: ‘the visitor to Chinese garden is compelled to open oneself to the world and hence to keep on moving […] Our reward is the discovery of one’s “original image” ‘.
Meer
- Kuiken, K. (1996). Het ‘Verborgen Rijk van Ming’: De tweeslachtige tuin: van de Droom in de rode kamer naar de Chinese tuin van Haren. Bres, 178, 41-54.
- Zomer, K. (1995). Parkgids Het Verborgen Rijk van Ming: een voorlopige uitgave (1995). Haren: Hortus.
- Hart, S., Reinhard, J.L. & Zomer, K. (1995). Parkgids Het Verborgen Rijk van Ming: de Chinese tuin van Hortus Haren. Haren: Hortus.
- Hart, S., Kappenburg, J. & Zomer, K. (2011). Parkgids Het Verborgen Rijk van Ming: de Chinese tuin van Hortus Haren (2e herziene dr.). Haren: Hortus.
- Maliavin, V.(2013). Strolling in Chinese Garden: an experience of self-re(dis)covering. Gedownload van https://www.sredotochie.ru/strolling-in-chinese-garden-an-experience-of-self-rediscovering/
- Yang, M.(2017). Visiting, Picturing and Experiencing the Cinese Garden. (Master’s Thesis Northeastern Univ. , Boston, Massachusetts). Gedownload van https://repository.library.northeastern.edu/files/neu:cj82qk80n.
Albumfoto’s
2006-2008
2017
2018
2019
.