Hortus conclusus / Breeze of AIR
Ik was in 2001 op het spoor van dit thema gekomen, bij de expositie Hortus Conclusus / Breeze of AIR, een samenwerkingsproject tussen het Rotterdamse kunstencentrum Witte de With (*) en Architecture International Rotterdam. Wat mij daar precies naar toe bracht weet ik niet meer. Misschien was de titel voor mij toen raadselachtig genoeg om mijn nieuwsgierigheid te wekken. Van die tentoonstelling herinner ik mij onder andere de met oesterzwammen overdekte objecten van Zeger Reyers en het ontwerp van Kamel Louafi voor de Valkeniersweide, een Rotterdams park.
(*) [15-03-2021] Nadat naam van de 17e-eeuwse vlootvoogd Witte de With al eerder in diskrediet raakte gaat het Witte de With kunstcentrum vanaf 7 januari 2021 officieel verder onder de nieuwe naam, Kunstinstituut Melly.
Belangrijkste was dat ik bij die expositie een boek vond met de titel: De omsloten tuin: geschiedenis en ontwikkeling van de hortus conclusus en de herintroductie ervan in het hedendaagse stadslandschap. Geschreven door twee landschapsarchitecten, Rob Aben en Saskia de Wit, die deze studie in 1998 hadden gepubliceerd. Het is een fascinerend en diepgravend onderzoek, zowel naar de oorsprong van de middeleeuwse ‘hortus conclusus’ (**), als naar moderne toepassingen van dit oude tuinconcept. Voor een doorsnee tuinliefhebber als ik was dit onderzoek echter ook nogal abstract en theoretisch. Praktisch gezien kon ik er weinig mee. Pas zo’n vijftien jaar later was daar eindelijk een aha-moment.
(**) Hortus conclusus (Latijn) = omsloten tuin (link Wikipedia)
Fotoproject
Nadat ik in 2012 met pensioen ging ontdekte ik min of meer toevallig de fotografie. Het bleek een virus dat mij al snel stevig in de greep had. Een bevriende fotograaf, Robert Mulder, werkte begin 2017 aan een project in Rotterdam. Rotterdam? Daar herinnerde ik mij iets. Breeze of AIR! Hortus Conclusus! Was dat niet een geweldig onderwerp voor een eigen fotoproject? Op mijn JODOC website had ik in 2017 bericht dat ik wilde verkennen hoe dat hervonden tuinideaal er nu eigenlijk uitziet in het huidige stadslandschap.
In 2017 en 2018 fotografeerde ik tuinen op meer dan 70 locaties. Enkele tuinen bezocht in begin 2019 nog eens, voor aanvullende foto’s. Daarna was ik nog ruim een half jaar bezig met teksten schrijven. December 2019 had ik mijn fotoboek klaar: Hortus in focus, een fotografische zoektocht naar hedendaagse varianten van de ‘hortus conclusus’ (de omsloten tuin), 2017-2018.
Voor dit album selecteerde ik 22 tuinen, en van elke tuin 3 foto’s. Van 8 tuinen is er nog een uitgelichte grote foto op A4 formaat. Bij elke tuin geef ik in een korte tekst meer informatie over de locatie, geschiedenis, inrichting of andere bijzonderheden. Het viel nog niet mee om in moderne stadstuinen kenmerken van de klassieke ‘hortus conclusus’ te ontdekken. Zelfs ‘beslotenheid’ is een aspect dat van plek tot plek verschilt. Ik hoop dat mijn foto’s daar een indruk van geven.
Fotoalbum en website
Bij alleen een fotoboek wilde ik het niet laten. Daarom heb ik ook deze website opgezet. Daar staat nu de gehele inhoud – foto’s en teksten – van het album. Maar de komende tijd zal ik nog meer foto’s plaatsen, zowel van tuinen in het album, als ook van andere locaties.
Belangstelling?
Heb je interesse in een papieren exemplaar van dit fotoboek? Heb je vragen of opmerkingen? Mail naar info@hortusinfocus.nl.
Tags: beeldende kunst, fotografie, hortus conclusus, tuinen
.