trefwoord: stadslandbouw
Locatie: Schiekade, bij Hofplein. Bezocht: 09-06 en 06-10-2017
Het is niet het fraaiste voorbeeld van wederopbouwarchitectuur. Maar schijn bedriegt. De saaie gevel van het Schieblock verbergt een hotspot van creatieve bedrijven, architecten en kunstenaars, die internationale bekendheid geniet.
Het gebouw stond vanaf 1991 leeg. Maar in 2000 sluiten twee jonge architecten, Kristian Koreman en Elma van Boxel, een antikraak huurovereenkomst met de eigenaar. Hun bureau ZUS (https://www.zus.cc/) verwijst naar de Parijse banlieus (de ‘Zones Urbaines Sensibles’). Samen met projectbureau Codum weten Koreman en Van Boxel het pand om te toveren tot een bijenkorf vol kunstenaars en creatieve ondernemers op het gebied van stedelijke transformaties. In 2010 opent het Schieblock als ‘stadslaboratorium’.
In 2011 presenteert ZUS het idee voor een 350 meter lange loopbrug, vanaf het Centraal Station tot voorbij de Hofbogen (een bijna 2 km lang overgebleven spoorwegviaduct van de vroegere Hofpleinlijn). Het ontwerp wint in 2012 het eerste Rotterdams Stadsinitiatief en krijgt later ook de Rotterdam Architectuurprijs en de Berlijnse Urban Intervention Award. In 2015 is de officiële opening van de Luchtsingel. Het project bevat nog drie andere onderdelen: de Dakakker (2012), de Dakgaard op de Hofbogen(geopend 2018) en Park Pompenburg(2014) (https://www.luchtsingel.org/).
Dakakker werd bedacht door ZUS en gerealiseerd door Binder Groenprojecten: de eerste en tot dusver de grootste dakboerderij in Nederland, een moestuin van 1000 m² op de ‘7e verdieping’ (het dak) van het Schieblock. Er worden groenten, fruit en bloemen geteeld en bijen gehouden. En er is zelfs een leuk café. Ondanks de lage dakrand voel je je op deze hoogte op een zeer besloten plek. Bijzonder is het uitzicht naar beneden, over de rand. Een vogelperspectief! Dat zie je maar zelden in openbare tuinen. Op een van de foto’s staat links een groot gebouw waar volop kantoorruimte te huur is. Maar de man op de gevelposter heeft een wat verminkte boodschap: (M)ake it yours? (F)ake its yours? Enkele maanden later was hij verdwenen…
In zijn rapport De toekomst van de stad (2014) vraagt de Raad voor de Leefomgeving en infrastructuur zich af of groene publieke ruimten, zoals openbare stadstuinen of stadslandbouwprojecten, problemen zullen krijgen met vandalisme of nonchalante bezoekers. De Raad adviseert: ‘wel publieke tuinen, maar dan volgens de traditie van de ‘hortus conclusus’, de omsloten, vaak verborgen tuin die een respectvol gedrag afdwingt’. Het beleid van Dakakker: bezoek is toegestaan, maar binnen de regels van het dakreglement (https://dakakker.nl/). Januari 2019 publiceerden Koreman en Van Boxel hun terugblik op achttien jaar ‘stadmaken’: City of Permanent Temporality.
Albumfoto’s
Extra foto’s
.