glas

trefwoord: vergankelijkheid

Locatie: Kassen van de voormalige tuinbouwschool. Naast het Huis van Weldadigheid, Majoor van Swietenlaan 1A. Bezocht: 28-08-2018

Het Drentse dorp Frederiksoord ontstond uit koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid (1818). In 1884 stichtte de Maatschappij de G.A. van Swieten Tuinbouwschool. Maar ruim een eeuw later, in 1994, ging de school op in een nieuw opleidingsinstituut, het AOC-Terra. En in 2005 werden de tuinbouwopleidingen verplaatst naar Meppel. In 2017 ontving de voormalige Van Swietenschool subsidie om een nieuwe, museale bestemming te ontwikkelen. Verschillende gebouwen in Frederiksoord zijn monumenten. De Van Swietenschool wordt zelfs genomineerd voor de werelderfgoedlijst van Unesco.

Vorig jaar (2018) bestond de Maatschappij 200 jaar. Een mooie aanleiding voor de tweejaarlijkse Drentse kunstroute Into Nature om in Frederiksoord neer te strijken (https://intonature.net/). Startpunt van de route was een gloednieuw bezoekerscentrum/museum, het Huis van Weldadigheid.
Speciaal voor Into Nature waren enkele oude kassen van de Tuinbouwschool weer even geopend. Binnen wachtte de bezoeker een verrassing. Glazen ruïnes, overwoekerd door gewild en ongewild groen. Een jungle in huiskamerformaat. Maar ook een bijzondere tuin: overal omsloten en toch overal transparantie. De hortus conclusus wordt vaak omschreven als een kamer zonder plafond. De verbinding tussen hemel en aarde is essentieel. Dit vervallen glaspaleis had transparante daken, waardoorheen de lucht wel zichtbaar bleef.

De Amerikaanse kunstenaar Matthew Day Jackson vond op deze plek inspiratie voor een gezelschap spookachtige figuren, die hij maakte van zwart gebeitste takken, stronken en ander dood hout. Zijn zwarte aliens benadrukken de teloorgang en de vernietiging van door mensen gemaakte bouwsels, zoals de tuinkassen waar zij tijdelijk onderdak vonden. Jackson noemde zijn installatie vermoedelijk niet zomaar – en niet zonder ironie – ‘Crystal Palace’ (*). Wie goed keek ontdekte de schoonheid van verval.

(*) Crystal palace was de naam van het legendarische glazen gebouw waar in 1851 in Londen de eerste wereldtentoonstelling plaatsvond.